کدک و معرفی برخی از فرمتهای تصویری

آدمی که با کامپیوتر سروکار نداره در بعضی از موارد راحت است مثلا: وقتی میخواد فیلم ببینه احتیاجی نیست که از فرمت و نرم افزار سر در بیاره و بدون چه خبر است و cd یا dvd را وارد دستگاه میکنه و دکمه play را میزنه که در بعضی از موارد بعضی از دستگاهها بطور خودکار play میکنند و دیگه لازم نیست زحمت play کردن را به خودش بده و فیلم را تماشا میکنه. اما در بعضی از موارد هم هست که وقتی که دیسک را وارد دستگاه میکنه میبینه که دستگاه چیزی نشون نمیده و اینجاست که دلیلش را نمیدونه.

یه کاربر ساده خانگی به هر حال اگر هم نخواد از انواع player ها مختلف سر در میاره بخاطر نمایش فیلم که در سیستم روی player های مختلف تست میکنه و این یه نکته جالب را داره و آنهم اینکه کاربر کامپیوتر فقط یه دستگاه player ساده نداره و با نصب هر نرم افزار انگار داره با یک دستگاه جدید کار میکنه. این دلیلی است که من به شما میگم کامپیوتربهتر از هر نوع player است و با نرم افزار مختلف منوهای جدیدی در اختیار شما قرار میگیره. این مطلب را در ادامه مطالب مولتی مدیا ادامه میدم و اینکه اگر همه مطالب را کامل دنبال کنید قول میدم شما در پایان کسی هستید که در هر کاری در این زمینه دست و بال باز دارید برای تماشا و موزیک گوش دادن ولی در اینجا من از نوع تصویری شروع میکنم و احتمال داره به قسمت دوم هم بکشه که ۱۰۰% میکشه.

تصویر بالا از فیلم مورد علاقه من در دوران کودکی است که باید اعتراف کنم دیدن این فیلم انقدر که برای من در آن زمان هیجان داشت فیلمهای امروزی در همین سبک برای بچه های امروزی تا این حد هیجان نداره. فیلم گودزیلا بر روی نوارهای فیلمهای betamax عرضه میشد.

بتامکس بار اول توسط سونی عرضه شد یه ویدئو بود که شاید در بعضی از میز تلوزیونها جا نمیشد در ایران اصطلاحا بهش فیلم کوچک میگفتند البته اینرا زمانی گفتند که JVC فیلم VHS را زد و اون لقب فیلم بزرگ را گرفت. اما نگاه کردن به فیلمهای بتامکس با اون کیفیت پائین که من نگاه میکردم و گرفتن تراک تصویر برای دیدن تصویر صاف باز جذابیت خودش را داشت و هیجانی که دیدن فیلم داشت بسیار بالا بود. شاید دلیلش به این خاطر بود که کلکهای سینمایی در اون موقع کمتر از الان بود الان وقتی مرد عنکبوتی را نگاه میکنی بخصوص در مانیتورها بزرگ مثلا ۱۹ و جلو نشسته باشی کاملا مصنوعی بودن دو تصویر یعنی تصویر بازیگر و صحنه پشت آن که دو تصویر جدا هستند را متوجه میشوید ولی در آن موقع این گودزیلا فقط یه عروسک کوچک بود ولی من با تمام وجود آنرا درک و حس میکردم.
بعد از ارائه vhs به کیفیت بالاتری دست پیدا کردیم ولی خوب در نهایت بعد از دیدن چند بار فیلم اونهم به بتامکس تبدیل میشد و زیاد فرقی نمیکرد تا اینکه بالاخره دیجیتال به میدان اومد و cd عرضه شد. که ما جدا از این تعاریف از بتامکس و VHS میخوایم راجع به دیجیتال صحبت کنیم چون این فیلمهای قدیم فرمت خاصی نداشتد ولی نوع رکوردشون فرق میکرد. مثلا اگر LP ضبط میشد حجم فیلم کمتر میشد و فیلم ۴ ساعته را میشد روی یه حلقه دو ساعته رکورد کرد. و اگر EP ضبط میشد فیلم دو ساعته به ۱۲ ساعت تبدیل میشد ولی آن وقت دیگه فیلم یه بار مصرف میشد برای حفظ فیلمهای ep من آنا را در یخچال میذاشتم چون گرما روی کیفیتش اثر میگذاشت و کلا بعد از دوبار پخش شدن توی ویدئو وداغ کردن دیگه باید با تصویر خداحافظی میکردید.

تصویر از takrayan.ir

سلام CD

با اومدن سی دی انقلاب جدیدی راه افتاد در این تکنولوژی باور نکردی اولین مورد که همه راجع بهش صحبت میکردند این بود که هرچی نگاه کنی از کیفیت نمیفته اگر ازش کپی بگیری باز از کیفیت نمیفته و این نشون میداد که جامعه بشری از دست چیه vhs خسته شده بود. در vhs برای کپی کردن باید به اندازه زمان فیلم مایع گذاشته میشد ولی در cd اولینرایتری که به بازار ارائه کرد yamaha با سرعت ۲x کپی میکرد یعنی دوبرابر تا اینکه بعد ۴x و بعد به بالا رایترهای سریعتری به بازار اومد.
قالب VCD
فایلی با توسعه DAT که قدیمی ترین استاندارد (دیجیتال) تصویر است و حجم بالا و کیفیت پائینی دارد و درواقع در سال ۲۰۱۰ میشه گفت استفاده از چنین قالبی کاملا اشتباه است. بر پایه فشرده سازی mpeg1 و bitrate ثابت ۱۱۵۰ kbps (کیلوبیت) و رزولوشن ۲۴۰*۳۵۲ دارد. VCD و SVCD هر دو براساسدقیقه زمان بندی و محاسبه میشند. که ۸۰ دقیقه vcd برابر با ۷۰۰ mb یعنی یه سی دی کامل است.
SVCD چیست؟
svcd را شاید برروی بعضی از دستگاههای player دیده باشید که در ایران رواج نشد. الگوریتم فشرده سازی mpeg2 است مثل DVD و btrate متغیری داره که تا حداکثر ۲۵۰۰ کیلوبیت در ثانیه میتونه داشته باشه رزولوشن تصویر در این قالب ۴۸۰*۴۸۰ نقطه است که هنگام پخش در player چه کامپیوتر و چه دستگاه به ابعاد استاندارد ۴:۳ تبدیل میشود. از لحاظ زمانی اگر بخواهیم روی سی دی حجمش را حساب کنیم بستگی به نوع bitrate داره که از ۳۵ تا ۶۰ دقیقه میتونه تغییر کنه. یه متخصص در زمینه مولتی مدیا این را میدونه که برای تبدیل یا encode کردن svcd باید از روش multiple-pass استفاده کرد که زمان بالاتری را میگیره ولی در آخر کیفیت بالا و حجم کم نصیب خواهد شد. شما نرم افزارهای تبدیل را زیاد شنیدید ولی من نرم افزارهایی را میشناسم که برای تبدیل هزاران گزینه در اختیار شما قرار میدهد که بحث تبدیل و نوع تبدیل در آینده در یک مطلب جداگانه توضیح خواهم داد.
سلامی که به cd کردم بی مورد نبوددرسته که بعد از cd همه سریعا به dvd رفتند ولی برای رفتن به dvd زمان قابل توجهی لازم بود مورد سوم را کمتر اسمش را شنیدید.
XVCD و XSVCD
این قالب هیچ محدودیتی در اختیار شما قرار نمیده و درواقع اینها اصلا استاندارد نیستند و bitrate آنها خارج از استاندارد است و برای آرشیوهای شخصیاستفاده میشود و قابل رویتبرای همه نیست. اگر cd در دستگاه بگذارید که یا صدا ندارید یا تصویر و یا هر دو از این گروه هستند کامپیوتر در پخش اینها هیچ مشکلی ندارد و دستگاهها مشکل دارند. غیر استاندارد کردن bitrate برای دستیابی به تصویر بالاتر باعث شد که DVD روانه بازار شود. چون قضیه vcd یه قضیه کهنه است بهتره که تا همینجا بیشتر راجع بهش بحث نشه و در حد تاریخچه ازش استفاده بشه تا بعد از dvd حتی به bluray میریم و بغیر از تصویر به صدا هم کار داریم و استانداردهای صدا هم شرح خواهم داد. مثلا همین الان میدونم خیلی از شماها فرق دالبی با dts را نمیدونید.

این مطلب ادامه دارد….
علی مختاری