مادر سیستم عامل های جهان (قسمت دوم)

با پیشرفت یونیکس دانشجویان و آزمایشگاهها به یونیکس رو آوردند و فروشنده ها هم روی یونیکس خیلی مانور میدادند که به بهترین نحو بفروشند. خریداران متوجه شدند که سیستمهای یونیکس همه جا در دسترس هست ولی بدون سرمایه گذاری عمده و تلاش برای عملکرد بهتر غیر ممکن است علامت تجاری یونیکسیونیکس کاملا داغ شده بود که مورد توجه محققان و تحلیلگران ضنعتی قرار گرفت. ولی خوب مورد جالب که پیش اومد همه میگفتن یونیکس چیست و آیا برای تجارت مناسب هست یا نه. در اینجا یکی از نتایج منفی که برای یونیکس پیش اومد این بود که فروشندگان تو سر مال هم دیگه میزدند برای اینکه به مردم بگند یونیکس ما بهتر از مال بقیه هست و این نه تنها یونیکس را ضعیف نکرد بلکه بهتر هم کرد چون نقاط ضعف یونیکس و همینطور قوت یونیکس را نمایان ساخت. بعد از این قضیه فروشنده ها در سال ۱۹۸۴ به فکر این افتادند که برای گسترش بازار خودشون از سیستم باز استفاده کنند. سیستم باز را دیگه الان میدونید همون open source سیستمهایی هستند که استانداردهای ویژگیهای مورد توافق را داره که این قضیه باعث تشکیل شرکت x/open با مسئولیتی محدود شد. بنا به گفته این شرکت سیستمهای باز جامع بوده و هست. سیستمهای جامع موجب صرفه جویی هزینه و جذب گسترده وسیعتری از متقاضیان و رقبا در شرایط مساوی است. x/open سیستم unix را به عنوان platform سیستمهای باز انتخاب میکنه. همه جا وجود داشت اما برای محصولات متعدد هم بکار میرفت. سال ۱۹۸۰ بازار در اون موقع هم هنوز at&t مالکیتی داشت و تا اواسط دهه ۱۹۸۰ فعالیت های بازرگانی کمی هم با اون انجام داد سپس نقاط برجسته x/open به وضوح خودش را نشون داد که بیشتر مورد علاقه مصرف کنندگان هست ولی جالب این بود که سوالی بود کدام نسخه از unix؟
در حرکتی که برای اتحاد در بازار مورد توجه قرار گرفت at&t و sun و microsoft اعلام عقد قرار داد جدیدی کردند که نتیجه ای جز بوجود آمدن اصل unix نبود.

و اما در ادامه موقعیکه بازار کار بعضی از فروشنده ها رکود شد با یکدیگر متحد شدند تا سیستم عامل های باز جدید خود را توسعه دهند. سازمان جدید OSF یعنی open software یا نرم افزار باز نام گرفت. در پاسخ به این حرکت آنها at&t/sun facation یونیکس unix بین المللی تشکیل شد.
جنگهای unix بعدا فروشنده ها را دو گروه کرد:
سیستم v AT&T و سیستم OSF که به OSF/1 معروف است. در ضمن شرکت x/open بازار را هم دست گرفت و روند استاندارد کردن api های لازم را برای تعیین سیستم عامل ادامه داد.
یکی از بازدیدکنندگان به من فحش داده بود که نتونستم تائیدش کنم و نوشته بود تو اصلا معنی open source را نمیدونی!
XPG4 در اکتبر ۱۹۹۲ عرضه شد. در طی این مدت x/open به عنوان علامت تجاری برنامه ای که بر مبنای ضمانتهای فروشنده و توسط آزمون حمایت شده بود، جایگاه خود را پیدا کرد. تا زمان انتشار XPG4 ، x/open دامنه ویژگیهای سیستم باز در زمینه نیازهای بازار را گسترش داد. با مشخص شدن مزایای علامت تجاری x/open ، بسیاری از سازمانهای بزرگ از آن به عنوان اساس طراحی سیستم و تدارک آن استفاده کردند. در سال ۱۹۹۳ بیش از هفت میلیارد دلار برای سیستمهایی با علامت تجاری x/open پرداخت شد. با شروع سال ۱۹۹۷ این رقم به بیش از بیست و سه میلیارد دلار افزایش یافت.در این تاریخ تدارکات مربوط به single Unix بالغ بر ۲/۵ بیلیون دلار بود.
اوایل سال ۱۹۹۳، AT&T آزمایشگاه سیستم Unix را به Novell که به دنبال یک سیستم عاملی مهم برای اتصال به منحنی محصول netware بود فروخت. همزمان ، این شرکت تشخیص داد که واگذاری کنترل کیفی با علامت تجاری به یک سازمان فروشنده خنثی ، میتواند ارزش Unix را به عنوان نهادی از سیستم های باز بیش از پیش افزایش دهد. لذا اجزای تشکیل دهنده سیستم Unix که قبلا فقط در انحصار یک نفر بود ، اکنون در دسترس همگان است.
در سال ۱۹۹۵ SCO سیستم های تجاری Unix را از Novell خرید و کد منبع سیستم Unix و تکنولوژی آن همچنان از طریق SCO توسعه یافت.

در همین سال x/open ، علامت Unix 95 را برای سیستم های ضمانت شده کامپیوتری که می توانند مشخصات single Unix را برآورده کنند معرفی کرد . اکنون این برنامه با نشان Single Unix Specification به اوج بحران رسید:فروشندگانی که عرضه محصولات را وابسته به میزان تقاضا می دیدند اکنون روی حداکثر مقذار سیستم های Unix حساب کردند .
بیش از ده سال از زمان شکل گیری x/open ،سیستم Unix ارتباط تنگاتنگی با سیستم باز، یافت. اکنون x/open ، به عنوان بخشی از گروه open ، توسعه و گسترش Single Unix Specification را ادامه داد و برنامه مارک دار آن را از طرف انجمن IT متحد ساخت . ارائه مشخصات حاصل از این تکنولوژی، به بسیاری از سیستم ها اجازه داد تا از فلسفه Unix برای ابزارهای کوچک و حتی ساده ای حمایت کند، که می توان از راه های زیادی برای انجام اغلب وظایف پیچیده با هم ادغام شوند. پایداری روال هم کنشگر هسته از سرمایه گذاری موجود حمایت کرده و توسعه یک سری ابزارهای نرم افزاری غنی را ممکن می سازد. جنبش open source بر پایه این بنیاد پایدار بنا شده و اشتیاق برای احیای فلسفه Unix را ایجاد می کند. Open source به طرق مختلف می تواند به عنوان تحلیل اصلی سیستم های باز محسوب شود . بیش از پیش قوی تر شن این امر را متضمن می شود.

۱۹۶۹: شروع تاریخچه Unix به این سال بر می گردد، وقتی که ken Thompson و Dennis Ritchies روی یک گوشه از PDP4 کوچک در آزمایشگاه Bell شروع به کار کردند که نتیجه آن Unix بود.
۱۹۷۱:در این سال اولین ویرایش Unix انجام شد که یک اسمبلر برای file system داشت و برای پردازش متن از اسناد همگانی استفاده می کرد.
۱۹۷۳: در این زمان سیستم عامل با زبان C بازنویسی شد .این ویرایش قابل حمل بود و تغییری در تاریخچه سیستم عامل ایجاد کرده بود.
۱۹۷۵: در آن زمان Unix خانگی شده و همچنین به طور گسترده نسخه ۶ آن شناخته شده بود.این اولین گستردگی موجود خارج از آزمایشگاه Bell بود.اولین BSD از نسخه ۶ مشتق شده بود.
۱۹۷۹: هفتمین ویرایش یک ترقی بر روی همه ویرایش های قبلی بود.در این ویرایش Bourne shell به وجود آمد.
۱۹۸۰: مایکروسافت Xenix را معرفی و V32 و BSD4 را عرضه کرد.
۱۹۸۲: گروه سیستم Unix (USG) سیستم III را عرضه کرد که اولین انتشار عمومی خارج از آزمایشگاههای Bell بود.
۱۹۸۳: گروه تحقیقات کامپیوتر (CRG) ، گروه سیستم Unix (USG) و یک گروه دیگر برای توسعه سیستم Unix ادغام شدند.AT&T سیستم V یونیکس را معرفی کرد.
۱۹۸۴: دانشگاه کالیفورنیا BSD4.2 را غرضه کرد که شامل TCP/IP ، سیگنالهای جدید و x/open بود.
سیستم V دو محصول معرفی شده عرضه کرد، در این زمان ۱۰۰۰۰۰ نصب برای Unix در دنیا وجود داشت.
۱۹۸۶: در این سال BSD4.3 که شامل نام سرویس دهنده اینترنت و SVID بود.
۱۹۸۷:سیستم V سه محصول STREAMS ، TLI و RFS را معرفی کرد.در این زمان در دنیا۷۵۰۰۰۰ نصب برای Unix وجود داشت که IRIX معرفی شد.
۱۹۸۸: POSIX 1 منتشر شد .توابع نرم افزار باز (OSF) و Unix بین المللی (UI) شکل گرفت.
۱۹۸۹: در این سال سیستم V،BSD و Xenix با هم متحد شدند.
۱۹۹۰: x/open علامت XPG3 را روانه بازار کرد OSF/1. شروع به کار کرد طرح ۹ از آزمایشگاه های بل فرستاده شد.
۱۹۹۱: آزمایشگاههای سیستم Unix (USL) یک شرکت به وسیله AT&T از آن خودشان شد.Linus torvalds شروع پیشرفت Linux بود.Solaris 1.0 برای اولین بار ظاهر شد.
۱۹۹۲: USL سیستم Unix Vرا ارائه داد که برد آن ۲/۴ بود . اکتبر علامت تجاری XPG4 روانه بازار شد. ۲۲ دسامبر، Novell تمایل خود را برای کسب USL اعلام کرد .Solaris 2.0 فرستاده شد .
۱۹۹۳: BSD 4.4 آخرین عرضه از Berkeley بود.۱۶ June Novell ، USL را بدست آورد.
اواخر سال ۱۹۹۳ : Novell تمام حقوقش را به علامت تجاری Unix و Single Unix Specification به x/open انتقال داد.COSE آغازین “Spec 1170 ” را برای پیگیری سریع به x/open تحویل داد.
۱۹۹۴: BSD 4.4-Lite تمام کدهایی را که گمان می رفت از USL/Novell تعدی کرده اند حذف کرد.x/open به عنوان مالک جدید علامت تجاری Unix ،Single Unix Specification را (که فبلا شرح داده شد) معرفی می کند ، در حالیکه علامت تجاری Unix را از انبوه سایر کدها متمایز می کند.
۱۹۹۵: x/open ، برنامه ای با علامت تجاری Unix 95 را برای اجرای Single Unix Specification معرفی می کند.Novell خط تجاری UnixWare را به SCO می فروشد. Unix دیجیتالی معرفی شد..۰ UnixWare 2 فرستاده شد.OpenServer 5.0 روانه بازار شد .
۱۹۹۶ : گروه open پیوندی میان OSF و x/open. را تشکیل می دهد .
۱۹۹۷ : گروه open نسخه ۲ از Single Unix Specification را معرفی می کند که حمایت از زمان واقعی و رشته ها و ۶۴ bit و مراحل بزرگتر را در بر می گیرد . این تخصیص به راحتی روی شبکه در دسترس است.
۱۹۹۸ : گروه open، خانواده علامت تجاری Unix 98 را که شامل پایگاه ، کارگاه و سرویس دهنده می باشد را معرفی می کند، اولین محصولات ثبت شده Unix 98 توسط Sun و IBM وNCR فرستاده شد. جنبش Open Source با اعلامیه هایی از طرف Netscape و IBM متوقف گردید UnixWare 7 و IRIX 6.5 فرستاده شد.
۱۹۹۹ : سیستم Unix به سن سی سالگی رسید. کرنل Linux 2.2 معرفی شد. گروه open و IEEE توسعه مشترک نسخه ای را برای POSIX و Single Unix Specification آغاز کرد. اولین Linux جهانی کنفرنس تشکیل می دهد. .com در بازار بورس هیاهویی برپا کرد .
۲۰۰۱ : نسخه ۳ از Single Unix Specification ،IEEE ، گروه open و تلاشهای صنعتی را با یکدیگر متحد می سازد. کرنل Linux 2.4 ارئه شد. سهام IT با موقعیت سختی در بازار مواجه شد.ارزش تدارکات ارائه شده برای مارک تجاری Unix بالغ بر بیست و پنج بیلیون دلار بود.
۲۰۰۳ : محتوای هسته نسخه ۳ Single Unix Specification به عنوان استاندارد بین المللی تایید شد.آزمایش Westwood ، برای مارک تجاری Unix 0.3 مناسب شناخته شد. Solaris9.0 فرستاده شد. کرنل Linux 2.6 ارائه شد.
در طول سالهایی که آرپانت ساخته می شد،چیزی که ستون اصلی شبکه کامپیوتری جهانی به شمار می آمد،پیشرفت بنیادی بود که حول تحقیقات و توسعه واحد سیستم Bell در آزمایشگاه Bell انجام می گرفت.
در سال ۱۹۷۰-۱۹۶۹ ،Kenneth Thompson و Dennis Ritchie مهندسان سیستم AT&T در آزمایشگاه Bell توسعه یک سیستم عامل کوچک را روی PDP7 شروع کردند.این سیستم عامل به زودی Unix نامیده می شد که هدفش بهبود کارایی سیستم های کامپیوتری چند کاربره و اشتراک زمانی بود. سیستم عاملی که قبل از Unix به کار می رفتMultics نام داشت.
در سال ۷۳-۱۹۷۲ این سیستم به زبان C بازنویسی شد.با اجرای این تصمیم Unix اولین سیستم عامل widely-used بود که می توانست سوییچ کند.
از دیگر ابتکارات خوبی که Unix به وجود آورده بود همکاری بین آزمایشگاه Bell و جامعه دانشگاهی بود.
در سال ۱۹۷۷ جامعه دانشگاهی به رهبری Berekley گونه ای از سیستم عامل را که BSD
(Berekley Software Distribution) نامیده شد طراحی کرد.
سه نسخه از گونه BSD پایان یافته مثل open source :
Free BSD (روی راحتی نصب برای نوعی سخت افزار کامپیوتر شخصی تمرکز می کند)
Net BSD (روی نصب ساختارهای مختلف CPU تمرکز می کند)
و گونه ای از Net BSD ،Open BSD که روی امنیت تمرکز می کند.)
تا زمانیکه AT&T توسعه Unix را تحت نام system III و سپس system V ادامه داد. در همین زمان موجودیت بازرگانی به وسیله موسسه سیستم های فعلی و انفعالی ساخته شد.
در اواخر ۱۹۸۰ و اوایل ۱۹۹۰ ، AT&T و Unix از هم جدا شدند که Unix در تجارت پیروز بود و در بعضی شرکتهای سخت افزاری سیستم AT&T به کار رفته بود.
به هر حال در سال ۱۹۷۹ نسخه ۷ به Unix اضافه شد که پدربزرگ همه سیستم های Unix نامیده شد و system V پایان تشکیلات مبتکرانه BSD بود.
تصاویر پائین محیطی از بعضی از سیستم عاملها از خانواده یونیکس است.

تصویر پائین از هم از ابتکار شرکت اپل سیستم عامل مک هست که انصافا BSD و MAC و لینوکس از بهترینها هستند.

تاریخچه ویندوز شرکت مایکروسافت
من قبلا در مطلبی با عنوان تاریخچه مایکروسافت توضیحات کامل را دادم و در اینجا خلاصه ای همراهی میکنم. اولین نسخهٔ ویندوز در سال ۱۹۸۳ عرضه شد (ویندوز ۱٫۰). این برنامه، یک واسط کاربری گرافیکی و محیطی پنجره‌ای را تحت سیستم عامل دیسکی یا همان MS-DOS فراهم می‌ساخت. ویندوز ۲٫۰ نیز در سال ۱۹۸۷ به عنوان ارتقایی (upgrade) بر این سیستم‌عامل روانهٔ بازار شد. این نسخه، بعداً با خصوصیاتی جدید مانند قابلیت روهم قرار گرفتن پنجره‌ها بنام ویندوز/۲۸۶ و بعد ویندوز/۳۸۶ ارایه شد. در سال ۱۹۹۲، ویندوز ۳٫۰ ارایه شد که نسبت به نسخه‌های قبلی، بسیار متحول شده بود. در سال ۱۹۹۵، شرکت مایکروسافت با ارایه ویندوز ۹۵ تحولی را در ویندوز و سیستم‌عامل‌های کامپیوترهای شخصی بوجود آورد. روند ارایه و بهینه‌سازی این سیستم‌عامل، همچنان با ویندوز ۹۸، ME ٬ XP و Vista برای رایانه‌های شخصی و ویندوز NT ٬ ۲۰۰۰ و ۲۰۰۳ برای سرور‌ها ادامه یافت. امروزه، ویندوز، مشهورترین و پرمصرفترین سیستم‌عامل جهان به شمار می‌رود. مایکروسافت با بروزرسانی و بهینه‌سازی این سیستم‌عامل قصد دارد تا تمام توقعات کاربران از یک سیستم‌عامل مناسب را برآورده سازد. البته اگر گروه مقابل آن که طرفدار سیستم‌های متن باز و لینوکس می‌باشند این اجازه را به مایکروسافت بدهند. درواقع ویندوز تنها سیستم عاملی هست که هیچ وابستگی به یونیکس نداره و کاملا مستقل است. تصویر پائین محیطی زیبا از این سیستم عامل را به شما نشون میده.

لینوکس چیست؟
لینوکس یک سیستم عامل آزاد و باز متن است که تحت مجوز GNU/GPL منتشر شده است. باز متن به این معنی که هر شخصی آزاد است تا از آن استفاده کند ،‌آن را تغییر دهد و حتی می‌تواند آن را دوباره توزیع کند.
لینوکس در سال ۱۹۹۱ در دانشگاه هلسینکی فنلاند توسط یک دانشجوی جوان به نام لینوس تروالدز نوشته شد. تروالدز در اصل با Minix (که‌یک شبه یونیکس خلاصه شده است.) کار می کرد ،‌اما تصمیم گرفت تا سیستم عاملی دلخواه خود و بر اساس UNIX خلق کند و این ماجرا با انتشار نسخه‌ی ۰.۰۲ در سال ۱۹۹۱ توسط او آغاز شد که در زمان نوشتن این مقاله آخرین نسخه‌ی پایدار آن ۲.۶ می باشد.
لینوس ترووالدز طی یک نامه‌ی الکترونیکی خبر نوشتن سیستم عامل بازمتن خود را اعلام کرد ، طولی نکشید که صدها نفر از سراسر دنیا خواهان کار با این سیستم عامل باز متن (Open Source) که به UNIX شباهت داشت شدند و شروع به توسعه‌ی ان کردند.
امروزه توزیع های فراوانی از لینوکس و جود دارد که از هسته و نرم افزار های آزاد (Free Software) همراه هسته تشکیل می شوند. همه‌ی این توزیع ها از یک هسته‌ی واحد به نام لینوکس استفاده می کنند.
اگر بخواهیم دقیق تر توضیح بدهیم ، لینوکس یکسری کد است و ارتباط بین سخت افزار ها و نرم افزار ها را برقرار می کند (به عنوان هسته‌یا کرنل) و یک توزیع لینوکس (که در زبان عام به ان لینوکس می گویند) شامل هسته و تعداد زیادی نرم بازمتن می باشد مانند توزیع های ردهت (Redhat) ، دبیان ( debian ) ، اسلاکویر( Slackware) وجینتو(Gentoo).
شایان ذکر است که امروزه برای راحتی به توزیع های لینوکس همان لینوکس گفته می شود که البته صحیح آن گنو/لینوکس می باشد ، چرا که بیشتر نرم افزار های استفاده شده در این توزیع ها تحت مجوز های گنو انتشار یافته اند، بنابراین این از این پس هر جا که از لینوکس نام می بریم منظورمان همان توزیع های گنو/لینوکس است مگر ان که صریحا به هسته‌ی لینوکس اشاره کنیم .
کاربران لینوکس نسبت به این سیستم عامل تعصب زیادی دارند و بیشتر نیز امید به از بین رفتن ویندوز و پیروزی سورس باز دارند چون ویندوز سورس بسته دارد ولی مایکروسافت با ارائه نسخه جدید ویندوز، هر بار جایگاه خود را در بالاترین مکان سیستم عاملها حفظ میکند.

علی مختاری